بررسی عناصر مدرنیسم در شعر ققنوس

Authors

  • سیدفرشید سادات شریفی دانشگاه شیراز
Abstract:

مقاله‌ی حاضر‌ می‌کوشد‌ با‌ بازخوانیِ‌ «محتوا»‌ و‌ «صورت»‌ در‌ شعر‌ «ققنوس»‌ نیما،‌ وجوهِ‌ «مدرن»‌ بودن‌ را‌ در‌ آن‌ واکاود‌ و‌ نشان‌ دهد‌ که‌ اگر‌ ققنوس‌ «سرآغاز‌ شعرِ‌ مدرنِ‌ فارسی»‌ قلمداد‌ می‌شود،‌ این‌ «مدرن‌ بودن»‌ در‌ کدام‌ وجوهِ‌ این‌ اثر‌ و‌ چگونه‌ خودنمایی‌ می‌کند.‌ برای‌ رسیدن‌ به‌ هدف‌ یاد‌شده،‌ نخست‌ ویژگی‌های‌ «پارادایم»های‌ «پیشامدرن»‌ و‌ «مدرن»‌ به‌ شکلی‌ گذرا‌ و‌ فشرده‌ از‌ منابع‌ استخراج‌ و‌ ذکر‌ گردیده‌ و‌ پس‌ از‌ آن،‌ آرایِ‌ منتقدان‌ درباره‌ی شعر‌ «ققنوس»‌، با‌ آن‌ مطابقت‌ داده‌ می‌‌شود‌ و‌ در‌ صورت‌ یافتن‌ جنبه‌های‌ مشترک‌ میان‌ این‌ دو‌ نظرگاه‌ (ویژگی‌های‌ اصلی‌ و‌ حدّاقّلی‌ شعر‌ و‌ ادب‌ مدرن‌ و‌ محوری‌ترین‌ ویژگی‌های‌ ققنوس)‌ و‌ هم‌سویی‌ آن‌‌ها‌ کوشش‌ می‌‌شود‌ جنبه‌‌های‌ مدرنیستی‌ شعر‌ ققنوس،‌ بازخوانی‌ و‌ بررسی‌ و‌ تحلیل‌ شود.‌ یافته‌‌های‌ پژوهش‌ نشان‌ داد‌ شعر‌ ققنوس‌ هم‌ از‌ جنبه‌‌های‌ صوری‌ به‌ سوی‌ مدرنیسم‌ حرکت‌ کرده‌ است‌ که‌ تغییر‌ و‌ آزادسازیِ‌ قالب‌ و‌ واکاویِ‌ نمودهای‌ چندمعنایی‌ در‌ این‌ بخش‌، نقش‌ ویژه‌‌ای‌ داشته‌ است‌ و‌ هم‌ از‌ جنبه‌ی محتوایی،‌ این‌ حرکت‌ دیده‌ می‌‌شود؛‌ چون‌ یکی‌ از‌ ویژگی‌‌های‌ مهم‌ مدرنیسم،‌ نشان‌دادن‌ مصادیق‌ و‌ اهمیّتِ‌ ویژه‌ی تنهایی‌‌ است.‌ «گونه‌شناسی»‌ تنهایی‌های‌ ققنوس،‌ نشان‌ می‌‌دهد‌ اصلی‌ترین‌ تنهاییِ‌ مطرح‌شده‌ در‌ شعر،‌ تنهایی‌ وجودی‌ و‌ باطنی‌ از‌ نوع‌ «درک‌ناشدگی»‌ است‌ که‌ با‌ نگاه‌ و‌ خصلتِ‌ پیامبرگونه‌ی نیمای‌ نوپرداز،‌ تناسبی‌ تام‌ دارد‌ و‌ با‌ تنهایی‌ مطرح‌ در‌ شعرهای‌ قبل‌ به‌ویژه‌ «افسانه»‌ که‌ بیش‌تر‌ رنگ‌ و‌ بوی‌ «جداماندگی»‌ یا‌ «غربت»‌ دارد،‌ به‌طور‌ کلی‌ متفاوت‌ است.‌

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ققنوس: شعر فارسی؛ کارکرد نمادین «ققنوس» در شعر «نیما»

یکی از مهم‌ترین دلایل ابهام و پیچیدگی شعر نو به کارگیری اسطوره است. اسطوره بازتاب‌دهنده‌ی فرهنگ، اندیشه و دریافت انسان‌های گذشته برای توجیه چیزی است که از راه عقلی آن را نمی‌توانستند اثبات کنند؛ البته اسطوره فقط مربوط به دنیای باستان و انسان‌های نخستین نیست و بر زندگی و باورهای انسان‌های امروز نیز تأثیرگذار است. اسطوره‌سازی هیچ‌گاه متوقف نمی‌شود و همواره ادامه دارد. یکی از تجلی‌گاه‌های اسطوره و...

full text

بررسی اصول و مؤلفه‌های مدرنیسم در شعر و اندیشۀ لاهوتی

جامعۀ ایرانی در عصر مشروطه وارد مرحلۀ جدیدی از تاریخ خود شد که در خلال آن با گذار از عصر سنت به تدریج پا به دوران تجدد یا مدرنیسم نهاد. روشنفکران ایرانی در عصر مورد بحث، تحت تأثیر اندیشۀ تجدد، تلاش کردند تا زمینه را برای مُدرن کردن جامعۀ ایران فراهم کنند. در این میان، لاهوتی به شدت تحت تاثیر جهان‌بینی مُدرن و پدیدۀ مدرنیسم بود. از این جهت، جُستار حاضر در پیِ پاسخ‌گویی به این سوال مهم است که آیا عنا...

full text

تأثیر مدرنیسم در شعر منوچهر آتشی

"مدرنیسم" اصطلاحی است که در حوزه­های گوناگون: فلسفه، جامعه شناسی، علوم سیاسی و... کاربرد گسترده ای دارد، اما مدرنیسم درعرصه­ی ادبیات به نظامی زیباشناسانه پس ازجنگ جهانی اول گفته می­شود که شامل گسست کامل از سنت های هنری و فرهنگی است. در ایران هر چند شعر نو با نیما آغاز می شود، اما مدرنیسم از دهه­ی چهل و با آغاز تحولات اجتماعی و "مدرنیزاسیون" کردن جامعه تاثیرات خود را در ادبیات نشان می دهد و شعر ...

full text

کاربرد نظریه نشانه‌شناسی مایکل ریفاتر در تحلیل شعر ققنوس نیما

در نظریة نشانه‌ شناسی شعر مایکل ریفاتر ، ابتدا اشعار به دو شیوة خوانش دریافتی (heuristic ) و خوانش ناپویا (retroactive ) بررسی و واکاوی می‌شوند که در مرحلة اول به جستجوی معنا و در مرحلة دوم به دلالت‌ های زبانی توجه می‌شود ، در این خوانش، پس از مشخص کردن عناصر غیر دستوری در متن، ارتباط پنهانی و درونی عناصر متن در قالب انباشت و منظومه‌های توصیفی تبیین می‌گردد، سپس خواننده یا منتقد به دریافت تداعی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 1

pages  1- 28

publication date 2013-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023